Douane verkoopt zelf illegale sigaretten
Maar liefst 262 miljoen sigaretten van bedenkelijke oorsprong heeft de Belgische douane vorig jaar in beslag genomen. De overheid mag die gewoon doorverkopen. ‘Een deontologisch probleem’, zegt Open VLD-kamerlid Luk Van Biesen.
Bron: De Standaard
Als het over naambekendheid gaat, moeten Email, Fest of Jin Ling het afleggen tegen Marlboro of L&M. Toch overspoelen ze de Belgische markt. Kleine fabriekjes in Rusland, Italië of China vervaardigen deze zogenoemde cheap whites, die bestemd zijn voor het zwarte circuit. Er worden geen invoerrechten, accijnzen en btw op betaald. De kwaliteit is vaak bedenkelijk, de prijs zeer laag.
Vorig jaar nam de douane 262 miljoen van dit type sigaretten in beslag. Een forse stijging tegenover 2013, toen dat er nog maar 31 miljoen waren. Dat blijkt uit cijfers van Open VLD-kamerlid Luk Van Biesen. Uit recent onderzoek van auditing-bedrijf KPMG, gefinancierd door de tabaksindustrie, blijkt dat de markt voor cheap whites in heel Europa aan het groeien is.
Geschikt voor consumptie
Als er namaaksigaretten van de grote merken opduiken, worden die vernietigd. Maar dat geldt niet voor de cheap whites. De douane heeft de mogelijkheid om die zelf terug op de markt te brengen. Dat klaagt Van Biesen nu aan.
Illegale sigaretten die in aanmerking komen voor openbare verkoop, zullen eerst wel gecontroleerd worden of ze geschikt zijn voor consumptie en of de etikettering correct is. Als alle voorwaarden vervuld zijn, mogen ze op de binnenlandse markt aan de man worden gebracht, zo luidt de officiële uitleg.
Is er toch iets mis, dan bestaat ook de mogelijkheid om te verkopen met als voorwaarde dat ze buiten Europa geëxporteerd worden. Begin vorig jaar zijn er zo acht loten op de markt gekomen die het land moesten verlaten. Ook vernietiging is een optie.
‘Ik vind het gek dat die illegale producten, gemaakt in obscure fabriekjes, die op een onwettelijke manier het land binnenkomen door de douane zelf verkocht worden’, zegt Van Biesen. ‘En dat terwijl de overheid miljoenen geeft aan campagnes tegen roken en aan Kom op tegen Kanker.’
Anderhalf jaar geleden kaartte hij deze gang van zaken ook al eens aan, toen zonder succes. Hij vraagt nu aan minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) om een deontologische code te ontwikkelen voor alle overheidsdiensten over inbeslagnames en verbeurdverklaarde goederen. ‘Zodat er duidelijke voorwaarden zijn over wat er doorverkocht mag worden’, zegt het kamerlid.
Deontologische code
Het kabinet-Van Overtveldt benadrukt dat de verkoop op deze manier ‘al jaren gebeurt en volledig in overeenstemming is met de wetgeving’.
‘De sigaretten worden ook eerst zorgvuldig getest om te zien of ze conform de normen zijn vooraleer ze te koop worden gesteld.’
Toch is de minister bereid om Van Biesens oproep voor een deontologische code te bekijken. ‘Maar dan moeten we bijvoorbeeld wel in eerste instantie laten berekenen wat de budgettaire impact zou zijn, want die moet worden gecompenseerd.’
De administratie Douane en Accijnzen was niet in staat om te reageren door haar deelname aan het nationaal defilé.
Stijn Cools ■