Centrumrechts orkest zoekt dirigent

De hoorzittingen van de federale regeringsleden in de Kamer hadden de uitgelezen kans moeten bieden aan centrumrechts om haar beleidsalternatief eindelijk een keer zelf in de markt te zetten. Dat is lang niet altijd gelukt. Openlijke meningsverschillen en een wisselvallig presterende equipe ondermijnen het gezag van premier Charles Michel.

Bron: De Morgen

Een regering gaat er niet van wankelen, maar gênant is het altijd wanneer een meerderheid niet in aantal raakt om een parlementszitting te laten doorgaan. Extra vervelend is het wanneer dat eerst gebeurt bij de hoorzitting van premier Charles Michel (MR) zelf, en vervolgens gisterochtend nogmaals bij de toch druk geanticipeerde tweede zitting met financiënminister Johan Van Overtveldt (N-VA). Na een gedwongen pauze van een kwartier lukte het telkens wel, maar gesmeerd loopt de machine van de nieuwe meerderheid nog niet.

Dat werd des te duidelijker toen coalitiepartner CD&V dinsdagmiddag zonder pardon de premier in zijn blootje zette. Had die diezelfde ochtend nog met overtuiging de eensgezindheid in zijn regering verdedigd – ook over de verscheurende vermogenswinstbelasting – dan gingen de christendemocraten ’s middags gewoon door met het onder vuur nemen van minister Van Overtveldt over die kwestie. Het maakte van CD&V, hoe paradoxaal ook, plots de sterkste oppositiepartij in de Kamercommissie.

Nochtans had premier Michel dit weekend al in deze krant verordend dat het debat over de tax shift “niet op straat maar wel in de ministerraad” moest gevoerd worden. Een machtswoord dat CD&V dus aan de laars lapte.

Niet dat de partij daar veel mee opschoot. “Uiteraard niet”, antwoordde Open Vld-Kamerlid Luk Van Biesen op de vraag van VTM of die vermogenswinstbelasting er in deze regeerperiode komt. Meteen de helderste bijdrage van een meerderheidspoliticus aan het hele debat over de rijkentaks.

Pijnlijk kantje

Minister Van Overtveldt volgde zijn premier gisteren bijna woordelijk. “We gaan de discussie over de tax shift en alles wat daarbij hoort binnen de regering voeren. En vervolgens in en met het parlement”, gaf hij CD&V mee, waar Kris Peeters het debat anderhalve week geleden opende.

Maar ook aan die loyale verklaring zit een pijnlijk kantje. Een minister die de Kamer komt zeggen dat het debat moet stoppen tot de regering op een lijn zit: veel openlijker kun je de particratische verschuiving van de macht weg uit het parlement niet etaleren. Machtsargumenten helpen meestal ook niet om eensgezindheid aan te tonen.

En zo dreigen de politiek onschuldige maar inhoudelijk boeiende hoorzittingen in de Kamer toch een tegenvaller te worden voor de regering-Michel. Individueel brachten toppers als Michel zelf, Kris Peeters, Alexander De Croo (Open Vld) of Johan Van Overtveldt het er best aardig vanaf (en ook de staatssecretarissen hadden hun huiswerk gedaan). Die prestaties werden overschaduwd door de doorzeurende discussie over de rijkentaks waarvoor niet eens oppositie van doen was om de verdeeldheid bloot te leggen. Zei Charles Michel dit weekend nog te beseffen dat zijn regering haar beleid meer en beter moet uitleggen, dan werd deze week een uitgelezen kans daartoe grandioos gemist.

Een fundamentelere vraag dringt zich zo stilaan op: waar is CD&V op uit? Wil de partij het eigen profiel scherp houden of zit ze nu al te spelen met de stekker van de regering in haar handen? Want Van Overtveldt was niet de enige minister die friendly fire vanwege CD&V te verduren kreeg. Het overkwam ook minister van Energie Marie-Christine Marghem (MR). Die kreeg in haar hearing maar niet uitgelegd hoe zijn de werking van de kerncentrales Doel 1 en 2 op korte en lange termijn wil verlengen, hoewel exploitant Electrabel al heeft aangegeven dat die centrales zonder tegenbericht gewoon zonder brandstof vallen begin volgend jaar.

CD&V’ster Leen Dierick maakte het de minister nog lastiger door te eisen dat pas over verlenging kan gesproken worden als duidelijkheid verschaft is over het lot van de door defect stilgelegde centrales van Doel en Tihange. Als op die duidelijkheid moet gewacht worden, liggen Doel 1 en 2 allang goed en wel stil.

Opnieuw is het CD&V dat de oppositie tegen de eigen regering aanvuurt. Opnieuw is de schade voor Charles Michel, die moeite heeft om zijn gezag te vestigen.

Geen steun in de rug

Daarbij moet wel gezegd worden dat de premier ook niet altijd gesteund werd door zijn eigen partij. De prestaties van de MR-regeringsleden kunnen in het beste geval wisselvallig genoemd worden. Vicepremier Didier Reynders zette de toon: hij zou dezelfde klemtonen leggen als de vorige keer op Buitenlandse Zaken en daar moest de Kamer het maar mee stellen.

Er was ook nog begrotingsminister Hervé Jamar, die de eerste was om, deels per ongeluk, de carrousel over de rijkentaks draaiende te houden. Energieminister Marghem raakte niet verder dan parafraseren wat er over haar bevoegdheid in het regeerakkoord stond en minister Galant (Mobiliteit) moest gisteren noodgedwongen duidelijkheid verschaffen over de onduidelijkheid die ze zelf gecreëerd had over de besparingen bij de NMBS. Erg solide klonk hun beleidsvisie niet altijd.

Gelet op de ontbolstering van Maggie De Block (Open Vld) na een aarzelende start in de vorige legislatuur, is het vroeg om nu al het rapport van regeringsleden te maken, maar met een onevenwichtig team is het slipgevaar altijd groter. En met een maand vurig sociaal protest voor de boeg, een vijandige Franstalige oppositie en een wankelmoedige Vlaamse partner had Charles Michel zich wellicht geruster gevoeld met een steviger steun in de rug uit zijn eigen midden.

BART EECKHOUT EN ANN DE BOECK ■