Giften welkom (als ze geen alibi zijn)

Giften aan een hogeschool zouden fiscaal even aantrekkelijk moeten zijn als die aan een universiteit. Met dat voorstel willen Open VLD en N-VA een deel van de financiële nood lenigen. De hogescholen slaan dat niet af. ‘Alle beetjes helpen, maar het mag geen alibi voor besparingen op ons overheidsgeld worden.’

Bron: De Standaard

BRUSSEl – De onrust bij de hogescholen(DS 10 september) over nakende bezuinigingen door de Vlaamse regering is aanleiding voor een zoektocht naar andere geldbronnen. De politiek wil giften en schenkingen aan hogescholen alvast fiscaal aantrekkelijker maken. De kamerleden Luk Van Biesen en Patrick Dewael (Open VLD) dienden in januari van dit jaar een wetsvoorstel in die zin in, en herhaalt dat bij het begin van de nieuwe regeerperiode. Drie N-VA’ers volgden dat voorbeeld en dienden een vergelijkbaar voorstel in in juli. Beide partijen maken deel uit van de federale meerderheid die in de steigers staat, dus het voorstel zou veel kans moeten maken.

Het moet een einde maken aan het verschil dat vandaag bestaat tussen universiteiten en hogescholen. Alleen giften aan die eerste genieten een belastingvoordeel. ‘Dat is achterhaald,’ zegt Luk van Biesen. ‘Zowel de universiteiten als de hogescholen zijn decretaal verplicht wetenschappelijk onderzoek te verrichten. Het is logisch dat alle onderwijsinstellingen gelijke toegang krijgen tot financieringsbronnen.’

Besparingen

‘Wij gaan dat natuurlijk niet afslaan’, zegt Marc Vandewalle, secretaris-generaal van de Vlaamse Hogescholenraad (Vlhora). ‘Maar het zal nooit om een groot bedrag gaan en eventuele besparingen wellicht niet compenseren. Het mag dus geen alibi zijn om ons minder overheidsgeld toe te bedelen.’

De hogescholen worden traditioneel minder met onderzoek vereenzelvigd dan de universiteiten. Toch doen ze zogeheten praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek. Goed voor 14 miljoen euro overheidsfinanciering. Het meeste onderzoek gebeurt in samenwerking met bedrijven (vaak kmo’s), maar een deel ook met de social profit, zoals een project rond mantelzorg aan de Hogeschool Gent.

Voor de universiteiten zijn giften, schenkingen en legaten vandaag al een serieuze bron van inkomsten. En dat gaat nog steeds in stijgende lijn. In 2011 ontvingen alle Vlaamse universiteiten samen 17,7 miljoen euro. Dat was een vervijfvoudiging in vijf jaar tijd.

Nalatenschappen

In 2013 noteerde de KU Leuven liefst 20 miljoen euro, het hoogste bedrag uit haar geschiedenis. ‘Een kwart daarvan kwam uit schenkingen via een nalatenschap,’ vertelt

Isabel Penne, hoofd van het Leuvens Universiteitsfonds. ‘We merken het effect van de campagnes van Testament.be om een goed doel in je nalatenschap op te nemen.’

Daarbij gaat het hoofdzakelijk om mensen zonder kinderen. ‘Maar ik hoop dat de groep die kinderen heeft en toch een deel van de erfenis aan wetenschappelijk onderzoek schenkt, zal toenemen’.

Het zogenaamde duo-legaat is populair. Dat stelt mensen in staat erfgenamen te begunstigen tegen een lager tarief aan successierechten, omdat het goede doel die betaalt. Dat goede doel moet dan wel een aanzienlijk bedrag krijgen – zowat de helft – anders ruikt het naar fiscale fraude.

De meeste schenkingen en legaten gaan naar geneeskunde. Onderzoek naar kanker, alzheimer en parkinson bijvoorbeeld, komen vaak terug. ‘Ziekten waar veel mensen in hun omgeving mee te maken krijgen’, zegt Penne. ‘Maar we gebruiken het geld ook voor bijvoorbeeld minder voorkomende kankers, waar anders weinig middelen naartoe gaan.’

Soms specificeren mensen een bepaalde professor in hun legaat. Zo kreeg de Antwerpse professor en alzheimer-onderzoekster Christine Van Broeckhoven ooit 750.000 euro uit de nalatenschap van een echtpaar. De centen gaan dan niet naar de persoon, maar naar zijn of haar onderzoekseenheid.

Tom Ysebaert ■