Aasgierfondsen
Een mooie foto leverde het kamerbrede aasgierfonds-initiatief van deze week in elk geval op. Apetrots keken woensdag zes volksvertegenwoordigers toe hoe PS’er Ahmed Laaouej het wetsvoorstel ondertekende. Veerle Wouters (N-VA) greep al naar de pen om als volgende haar handtekening te zetten. Schaterend staan Meyrem Almaci (Groen) en Sophie Wilmès (MR) aan hun zijde.
Bron: De Standaard
Missie geslaagd, lijkt het. België heeft zich van zijn beste kant laten zien. Aasgierfondsen moeten worden aangepakt omdat ze noodlijdende ontwikkelingslanden het leven zuur maken. En ons land zet als eerste een stap in die richting. De voorgestelde wet geeft rechters de mogelijkheid om ‘nee’ te zeggen tegen aasgierfondsen die in België hun rechten willen afdwingen. Als een aasgierfonds bijvoorbeeld een Belgische rechter vraagt om beslag te laten leggen op goederen van een land dat nog een schuld heeft uitstaan, kan die rechter dat weigeren als aan bepaalde voorwaarden is voldaan.
Het wetsvoorstel kreeg ruime media-aandacht, dus de parlementsleden kunnen tevreden zijn. De boodschap is luid en duidelijk overgekomen: ons land is vóór internationale rechtvaardigheid en tegen kapitalistische excessen. ‘Met dit wetgevend initiatief positioneert België zich opnieuw als een
pionier in de strijd tegen speculatieve beleggers die, zonder enige meerwaarde te creëren voor de economie, geld verdienen op de kap van burgers en samenlevingen’, juicht VLD’er Luk Van Biesen op zijn website. Lieten alle landen hun geweten maar op dezelfde manier spreken. Het zou snel afgelopen zijn met de aasgierfondsen.
De vraag is of dit initiatief ook echt iets zal opleveren, buiten aandacht voor de ondertekenaars dan. Het valt te betwijfelen of de beruchte aasgier Paul Singer, die Argentinië naar het bankroet heeft gedreven, hier wakker van ligt. De kern van het probleem is dat de schuldenproblematiek bij uitstek internationaal is, maar dat de wetgeving erover op nationale leest is geschoeid.
Om de aasgieren echt de pas af te snijden, is er iets anders nodig: internationale wetgeving. Net zoals een bankroet bedrijf onder gerechtelijk toezicht komt te staan, zou dat ook met een bankroete overheid moeten kunnen gebeuren. Zo’n regeling zou niet alleen aasgierfondsen de pas kunnen afsnijden, maar ook jarenlange economische onzekerheid en stagnatie in landen als Argentinië en Griekenland kunnen voorkomen. Dit is geen utopie. Vooraanstaande economen hebben er blauwdrukken voor ontworpen. Nadat eerst IMF-directeur Anne Krueger het idee jarenlang heeft gepromoot, is het nu Nobelprijswinnaar Joseph Stiglitz die op de nagel blijft kloppen. ‘De wereld heeft dringend behoefte aan een mechanisme voor de herstructurering van staatsschulden. Al in 2001 riep het IMF daartoe op. Het is de hoogste tijd dat we er werk van maken’, schreef hij vorig jaar, na de door Singer uitgelokte Argentijnse schuldencrisis.
Ook Luk Van Biesen is zich daar trouwens van bewust. België moet binnen Europa en de VN een voortrekker blijven van een multilaterale aanpak, schrijft hij. Maar ja, die boodschap levert natuurlijk minder aandacht op dan een eigen wetsvoorstel, waar je zwierig een handtekening onder kunt zetten.
Ruben Mooijman ■