Nationale Bank lust aanpak aasgieren niet

In een advies aan minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) plaatst de Nationale Bank tal van vraagtekens bij de parlementaire plannen om aasgierfondsen aan banden te leggen. De politici die het wetsvoorstel hierover opstelden, zijn niet onder de indruk. ‘We gaan hiermee door. Hierin moet je als klein land groot zijn.

De Nationale Bank heeft grote vragen bij de manier waarop het parlement aasgierfondsen wil aanpakken.

Dat er een kamerbrede meerderheid voor het initiatief was, is leuk, maar zonder internationale aanpak spring je niet ver, luidt het in een advies aan minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA).

Aasgierfondsen kopen tegen spotprijzen schuldpapier over van landen die in zware problemen verkeren om hen nadien via de rechtbank te dwingen tot een volledige afbetaling. Ze opereren hoofdzakelijk vanuit belastingparadijzen zoals de Maagden- en de Kaaimaneilanden.

Bron: De Standaard

De Belgische politiek wil daar paal en perk aan stellen. Een wetsvoorstel dat ervoor moet zorgen dat voor een Belgische rechtbank alleen het voor de obligaties betaalde bedrag kan worden teruggevorderd, werd gezamenlijk ingediend door N-VA, CD&V, Open VLD, MR, CDH, PS, SP.A, Ecolo en Groen(DS 7 mei).

De Nationale Bank is veel minder enthousiast. Ze vreest juridische onzekerheid die de goede werking van de markt van de overheidsschuld kan aantasten. Belgische financiële instellingen zouden te maken kunnen krijgen met beslissingen van Belgische rechters die uitspraken van internationale rechtbanken tegenspreken. ‘De Nationale Bank stelt voor om in het wetsvoorstel beter rekening te houden met de internationale en Europese eisen’, luidt het in het drie pagina’s tellende advies.

‘Als klein land groot zijn’

Op het kabinet van minister Van Overtveldt wordt de zaak vandaag besproken. In de commissie Financiën van de Kamer staat het voorstel pas dinsdag op het programma, maar de betrokken parlementsleden hebben intussen al contact met mekaar opgenomen. Zij zijn van plan om eensgezind door te stomen. ‘Ik lees in het advies geen bezwaren die kunnen leiden tot fundamentele aanpassingen’, zegt kamerlid Luk Van Biesen (Open VLD), een van de initiatiefnemers. ‘De Nationale Bank zegt dat je dit beter internationaal aanpakt, waarvan akte. Maar als alle landen zo reageren, dan verandert er nooit iets. We moeten duidelijk maken dat we ons verzetten tegen woekerkapitalisme. Hierin moet je als klein land groot zijn. Ik denk niet dat we hierdoor enige financiële transactie zullen mislopen. Wel integendeel.’

Ook voor medeondertekenaar en Groen-voorzitter Meyrem Almaci is er geen sprake van ontwapenen. ‘De Nationale Bank toont wat koudwatervrees, maar dat is niet abnormaal met nieuwe initiatieven. Hier is jarenlang aan gewerkt, we hebben dit uitgewerkt met een batterij proffen die gespecialiseerd zijn in de materie. Wij zijn er stellig van overtuigd dat de tekst elke toets kan doorstaan en dat we hiermee door moeten gaan. Dat sommige lobbygroepen internationaal onrustig beginnen te worden, sterkt ons nog in die overtuiging.’

In het wetsvoorstel zijn het nog altijd de rechters die moeten beslissen of ze te maken hebben met een aasgierfonds. Maar tegelijk worden er wel een resem ‘aanvullende criteria’ in meegegeven waar de rechter rekening mee kan houden. Verkeren de landen in een ‘staat van onvermogen’ tot betalen? Is de schuldeiser in een belastingparadijs gevestigd? Maakt het fonds systematisch gebruik van gerechtelijke procedures om zijn doelen te bereiken?

Heeft de terugbetaling van de schuld een ongunstige impact op het welzijn van de bevolking?

De Nationale Bank heeft het niet zo begrepen op die ‘aanvullende criteria’ die de politici de rechters aanreiken. ‘Daar hebben ze een punt’, zegt Van Biesen. ‘De wetgevende macht kan niet tot in het allerkleinste detail gaan afbakenen wat zo’n fonds kenmerkt. Maar daarom blijft het dan ook de rechter die beslist.’

Peter De Lobel ■